امریه سربازی چیست و چگونه می‌توان به جای خدمت نظامی، در یک سازمان غیرنظامی خدمت کرد؟
یکی از چالش‌های متعدد پیش روی جوانان در کشور ما، خدمت سربازی است که برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، اجباری است. خدمت در پادگان‌های نظامی، علاوه بر اینکه ورود جوانان به بازار کار و شروع زندگی حرفه‌ای آن‌ها را به تأخیر می‌اندازد، در پادگان‌های نظامی می‌تواند بسیار دشوار باشد. دوری از خانه و زندگی، عدم دسترسی به اینترنت و فاصله گرفتن از تخصص تحصیلی و حرفه‌ای، از جمله مشکلات خدمت نظامی است.
با این حال، خوشبختانه جیگزین‌هایی برای خدمت در نظر گرفته شده است که افراد شایسته می‌توانند از آن‌ها استفاده اکنند. امریه سربازی و طرح‌های کسری خدمت، دو نمونه از این جایگزین‌های خدمت نظامی هستند که افراد دارای تخصص می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.
در اینجا می‌خواهیم در رابطه با امریه سربازی و شرایط بهره‌مندی از آن صحبت کنیم. همچنین، به شما خواهیم گفت که کدام سازمان‌ها و تحت چه شرایطی نیروی امریه جذب می‌کنند.
برای آشنایی کامل با شرایط امریه سربازی، کلیک کنید.
امریه سربازی چیست؟
امریه سربازی به معنی مأمور شدن از یک یگان نظامی به یک سازمان غیر نظامی مثل یک اداره‌ی دولتی یا شرکت دانش بنیان است. در واقع، در امریه، فرد مشمول خدمت سربازی، پس از گذراندن دو ماه آموزش نظامی، برای ادامه‌ی خدمت خود به یک سازمان غیر دولتی معرفی می‌شود. هدف از امریه این است که از دانش تخصصی افراد به بهترین شکل ممکن استفاده شود.
دقت داشته باشید که در امریه‌ی سربازی، باید از فرد مشمول در تخصص خودش استفاده شود. به علاوه، اکثر نیروهای امریه به مناطق دورافتاده و محروم اعزام می‌شوند.
همچنین، امریه فقط در شرایط صلح و به شرطی که به توان رزمی نیروهای مسلح، آسیبی وارد نشود، امکان پذیر است.
از آن جایی که امریه‌ی سربازی، یک امتیاز برای فرد مشمول محسوب می‌شود، لذا برای بهره‌مندی از این امتیاز بین مشمولان رقابت وجود دارد. به همین دلیل، اولویت‌بندی‌هایی برای بهره‌مندی مشمولان از امریه، وجود دارد که به شرح زیر هستند::
عضوی از یک خانواده‌ی ایثارگر باشند (فرزند یا برادر شهید، مفقودالاثر، جانباز، آزاده و رزمنده‌ی دارای حداقل ۶ ماه سابقه‌ی جبهه)
الف) تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) باشند
ب) تحت پوشش بهزیستی باشند
پ) متأهل باشند
ت) معاف از رزم باشند
ث) متقاضی خدمت در مناطق محروم باشند
ج) حداقل ۶ ماه سابقه عضویت در پایگاه مقاومت بسیج داشته باشند
چ) وابستگی سببی یا نسبی به اقوام درجه یک کارکنان و مسئولین آن دستگاه دولتی نداشته باشند
ح) جزء نخبگان، استعدادهای برتر، حافظان قرآن یا قاریان برتر کشور باشند.
خ) بورسیه‌ی سازمان مربوطه باشند
د) جزء ایتام باشند
به غیر از این اولویت‌بندی‌ها، شرایطی عمومی و الزامی برای گذراندن دوره‌ی خدمت سربازی در قالب امریه وجود دارد که عبارتند از:
التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی
عدم اعتیاد به مواد مخدر و دخانیات
سلامت جسمی و روحی کامل برای انجام مأموریت محوله
همچنین باید بدانید که هر سازمانی برای جذب نیروهای امریه، شرایط خاص خودش را دارد و فرد مشمول، علاوه بر دارا بودن شرایط عمومی تعیین شده توسط سازمان نیروهای مسلح، باید از شرایط سازمانی که می‌خواهد به آن مأمور شود، نیز برخوردار باشد.
دقت داشته باشید که مشمولان متقاضی امریه شدن در دستگاه‌های دولتی باید حداقل ۳ ماه قبل از پایان مهلت مراجعه به دفاتر پلیس ۱۰+ برای ارسال درخواست به منظور اعزام به خدمت زیر پرچم، درخواست خود را ارسال کنند. سپس با در دست داشتن برگ اعزام به خدمت به سازمان ارائه دهنده‌ی امریه مراجعه کنند یا از طریق وبسایت آن سازمان، درخواست دهند.
خدمت در قالب امریه به چه صورتی است؟
سوال دیگری که معمولا متقاضیان امریه شدن دارند، این است که خدمت به صورت امریه به چه شکلی است و چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با خدمت نظامی دارد؟
اولین موضوعی که باید به آن دقت داشته باشید این که است خدمت در قالب امریه، همراه با دوره‌ی آموزشی، ۲۴ ماه تمام است و امکان استفاده از طرح‌های کسری خدمت برای کسانی که امریه هستند، وجود ندارد. شرایط مرخصی و حقوق نیز تقریبا در اکثر موارد شبیه به خدمت نظامی است. دیگر شرایط خدمت نظامی به صورت امریه عبارتند از:
پس از اینکه درخواست متقاضی برای امریه شدن پذیرفته شد، مشمول و سازمان به خدمت گیرنده، باید از قوانین زیر پیروی کنند:
· کارکنان متأهل در هر سازمانی می‌توانند به ازای هر فرزند، ۳ ماه کسری خدمت بگیرند.
· کارکنان وظیفه باید در حوزه‌ی تخصصی خود به کار گرفته شوند.
· ارگان‌های به خدمت گیرنده باید حفظ کرامت و منزلت اجتماعی کارکنان وظیفه را مد نظر قرار دهند.
· در برخورد با خطاهای کارکنان وظیفه که به صورت امریه مشغول خدمت هستند باید از قوانین ستاد کل نیروهای مسلح پیروی شود که در این مورد، با آیین‌نامه‌های انضباطی نظامی متفاوت است.
· کارکنان امریه باید در محل تعیین شده براساس مجوزی که از ستاد کل نیروهای مسلح دریافت نموده‌اند، خدمت کنند و هر گونه انتقال آن‌ها به محل دیگر تا پایان مدت خدمت، نیازمند مجوز از مراجع مربوطه است و در صورت تخلف از این قانون، امریه لغو خواهد شد و مشمول در اختیار یک یگان نظامی قرار خواهد گرفت.
· نیروهای امریه نمی‌توانند در حین خدمت، مشغول به تحصیل باشند.
· در صورتی که کارکنان وظیفه‌ی امریه شده، در طول خدمت در مقطع تحصیلی بالاتری قبول شوند، می‌توانند با اخذ مجوز از سازمان وظیفه‌ی عمومی، به تحصیل خود ادامه دهند.
· در صورتی که کارکنان وظیفه امور محوله را به خوبی انجام ندهند، سازمان استفاده کننده از آن‌ها می‌تواند امریه‌ی آن‌ها را لغو کند و باید مابقی خدمت خود را در یگان‌های نظامی انجام دهند. مصادیق عملکرد نامناسب عبارتند از: گرایش به احزاب و گروه‌های سیاسی، سرقت اموال دولت، بی‌انظباتی، جعل اسناد دولت، مشکلات اخلاقی، برخورد نادرست با ارباب رجوع، غیب غیرموجه به مدت بیش از ۱۵ روز،کم کاری ادامه‌دار، تمارض و تظاهر به بیماری برای دریافت استعلاجی پزشکی، ارتباط با ضدانقلاب و …
· فردی که خدمت خود را به صورت امریه می‌گذراند، نمی‌تواند در طول مدت خدمت خود هیچ گونه قرارداد شغلی امضاء کند.
· سازمانی که کارکنان وظیفه به آن مأمور می‌شوند، نمی‌تواند آن‌ها را پیش از مدت قانونی خدمت، ترخیص کند.
· کارکنان وظیفه‌ی مأمور به سازمان‌های غیرنظامی، موظف به خدمت ۲۴ ساعته برای ارگان مربوطه هستند و سازمان‌های به خدمت گیرنده‌ی نیروهای امریه می‌توانند در ساعات غیراداری و بدون پرداخت اضافه حقوق از کارکنان وظیفه‌ی خود استفاده کنند.
· در صورتی که مشمول مأمور به دستگاه‌های دولتی در طول خدمت خود صاحب فرزند شود، سه روز مرخصی اجباری به او تعلق می‌گیرد و سازمان به خدمت گیرنده می‌تواند حداکثر تا ۱۱ روز به او مرخصی اضافه کند.
· مدت مرخصی پایان دوره‌ی آموزشی، جزء مرخصی تشویقی کارکنان امریه محسوب می‌شود.
· در صورت فوت یکی از اعضای درجه-یک خانواده، ۱۰ روز به مرخصی استحقاقی کارکنان وظیفه‌ی مأمور به دستگاه‌های دولتی، اضافه می‌شود.
· کارکنان امریه‌ی جزء اقلیت‌های مذهبی در اعیاد دینی خود دارای مرخصی هستند که از مرخصی استحقاقی آن‌ها کسر خواهد شد.
· قوانین مربوط به مرخصی استعلاجی در امریه کاملا مشابه با شرایط مربوط به مرخصی استعلاجی کارکنان وظیفه‌ی در خدمت نیروهای نظامی است.
کدام سازمان‌ها و تحت چه شرایطی، نیروهای امریه را استخدام می‌کنند؟
تقریبا تمامی سازمان‌های دولتی دارای سهمیه‌ی نیروهای امریه هستند. استفاده از نیروهای امریه، برای سازمان به خدمت‌گیرنده نیز امتیاز محسوب می‌شود زیرا آن‌ها می‌توانند به صورت ۲۴ ساعته از نیروهای امریه استفاده کنند و نیازی نیست که همان حقوق و مزایایی را که به نیروهای استخدامی خود می‌دهند، به نیروهای امریه نیز بدهند و میزان حقوق کارکنان وظیفه خیلی پایین‌تر است.
به همین دلیل، سازمان‌های متعددی از نیروهای امریه استفاده می‌کنند و هر کدام از این سازمان‌ها، شرایط اختصاصی خود را برای به خدمت‌گیری نیروهای امریه دارند. تقریبا تمامی وزارت‌خانه‌ها، دارای سهمیه نیروی امریه هستند که در زیر به مهم‌ترین این امریه‌ها می‌پردازیم.
سرباز معلم
سرباز معلم به کسی گفته می‌شود که خدمت خود را به صورت معلمی برای سازمان آموزش و پرورش می‌گذراند. این امریه، یکی از محبوب‌ترین انواع امریه است. البته یکی از مشکلات سرباز معلمی این است که احتمال اعزام به مناطق دور افتاده و محروم خیلی زیاد است و هزینه‌های زندگی نیز به عهده‌ی خود سرباز معلم است. شرایط سرباز معلمی به شرح زیر است:
· مشمولان متقاضی امریه‌ی سرباز معلم، بر اساس یک سیستم امتیازدهی، اولویت‌بندی می‌شوند.
· فارغ‌التحصیلان رشته‌های پیراپزشکی نمی‌توانند حتی در مدارس استثنایی، امریه شوند.
· این نوع امریه صرفا مخصوص مدارس مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته است و شامل مناطق شهری و مراکز استان‌ها نمی‌شود.
· یکی از مراحل جذب سرباز معلم، گزینش است که معمولا سخت‌گیرانه می‌باشد.
· داوطلبان امریه آموزش و پرورش، باید دارای سلامت جسمی و روحی کامل باشند.
· امکان استفاده از کسری خدمت در امریه آموزش پرورش وجود ندارد. در صورتی که سرباز معلم بخواهد از کسری خدمت خود استفاده کند، باید خسارات مربوطه را جبران نماید.
· سرباز معلم‌ها نمی‌توانند پس از پایان دوره‌ی خدمت خود، همچنان در استخدام آموزش و پرورش باقی بمانند و انجام خدمت وظیفه‌ی عمومی به صورت امریه آموزش و پرورش، هیچ امتیازی برای اشتغال این افراد در آموزش و پرورش ایجاد نمی‌کند.
· اگر متقاضی سرباز معلمی، قبلا درخواست معافیت پزشکی یا تحصیلی داده باشد، امریه او در آموزش و پرورش لغو می‌شود.
· سرباز معلم‌ها نمی‌توانند در حین خدمت، درخواست ترخیص جهت ادامه‌ی تحصیل در مقاطع بالاتر نمایند.
· حداقل مدرک تحصیلی متقاضی سرباز معلمی باید کارشناسی یا کارشناسی ارشد باشد.
امریه‌ی دانش‌بنیان
برای شرکت‌های دانش‌بنیان نیز این امکان فرآهم آمده است تا بتوانند از نیروهای امریه استفاده کنند. امریه‌ی دانش‌بنیان یکی از بهترین انواع امریه است و دقیقا به کسانی که شایستگی علمی داشته باشند، اعطا می‌شود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرایطی اختصاصی برای به خدمت‌گیری نیروهای امریه در شرکت‌های دانش‌بنیان تعیین کرده است و شرکت‌ها می‌توانند براساس سهمیه‌ی خود، از نیروهای امریه‌ای که دارای این شرایط باشند، استفاده کنند.
شرکت‌های دانش‌بنیان به دستور رهبری و در راستای یکی از بندهای تفاهم‌نامه‌ی همکاری متقابل ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌توانند از کارکنان وظیفه‌ی مأمور شده از نیروهای مسلح استفاده کنند. البته، شیوه‌نامه‌ای به این منظور توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا تهیه شده است که گذراندن خدمت زیر پرچم در یک شرکت دانش‌بنیان، منوط به رعایت این شیوه‌نامه می‌باشد. به کارکنان وظیفه‌ای که به شرکت‌های دانش‌بنیان مأمور می‌شوند، سرباز فناور گفته می‌شود.
به موجب بند ۳-۵ تفاهم‌نامه‌ی همکاری متقابل ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، شیوه‌نامه‌ای برای استفاده از نیروهای امریه در شرکت‌های دانش‌بنیان تنظیم شده است. بر این اساس، مشمولان خدمت وظیفه‌ی عمومی می‌توانند مدت خدمت خود را مطابق با شرایطی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت، در یک شرکت دانش‌بنیان سپری کنند.
این شیوه‌نامه دارای یک پیوست امتیازدهی به فعالیت‌های فناورانه‌ی مشمول خدمت وظیفه‌ی عمومی در شرکت جذب‌‌کننده می‌باشد.
هر شرکت دانش‌بنیان مجاز است حداقل یک نفر نیروی امریه جذب نماید. البته به ازای هر شش میلیارد ریال فروش سالیانه، شرکت می‌تواند یک نفردیگر نیروی امریه جذب کند. همچنین شرکت دانش‌بنیان مجاز است به ازای هر ۱۰ نفر از کارکنان خود نیز یک نفر دیگر نیروی امریه جذب نماید.
براساس شیوه‌نامه‌ی امریه دانش بنیان، مشمول باید دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر از آن باشد و در شش ماه گذشته، بیمه تمام وقت در شرکت جذب کننده برای او رد شده باشد. همچنین، امتیاز فناورانه‌ی مشمول که براساس جدول پیوست شده به شیوه‌نامه محاسبه می‌شود، باید حداقل ۸۰ باشد. فعالیت متقاضی امریه در شرکت دانش‌بنیان باید متناسب با تخصص و رشته‌ی تحصیلی او باشد. افرادی که فارغ التحصیل رشته‌های علوم پزشکی باشند، نمی‌توانند در شرکت‌های دانش‌بنیان امریه شوند.
تعداد زیادی از شرکت‌های دانش‌بنیان، آگهی‌های استخدام امریه‌ی خود را ار طریق کاریابی آنلاین «جاب ویژن» منتشر می‌کنند. مشمولان می‌توانند با مراجعه به این سایت و ساخت یک رزومه‌ی رایگان، رزومه‌ی خود را به صورت رایگان برای این شرکت‌ها ارسال کنند.
پیام‌آوران بهداشت
وزارت بهداشت نیز می‌تواند در قالب طرحی تحت عنوان «پیام‌آوران بهداشت» دارای ظرفیت پذیرش نیروهای امریه است.تنها متقاضیانی می‌توانند به عنوان امریه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خدمت کنند که فارغ‌التحصیل این وزارت باشند. پذیرش نیروهای امریه در وزارت بهداشت بر حسب نیاز خواهد بود و اولویت با مناطق محروم و کمتر توسعه یافته است.
وزارت بهداشت در رشته‌های پزشکی تخصصی، پزشکی عمومی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، علوم آزمایشگاهی، رادیولوژی، اتاق عمل، هوشبری، فوریت‌های پزشکی، بهداشت دهان و دندان، و بهیاری در مقاطع مختلف از دیپلم گرفته تا دکترا، نیروی امریه جذب می‌کند. البته مقطع تحصیلی مورد پذیرش برای هر یک از مقاطع فوق، متفاوت است. به عنوان مثال، تنها رشته‌ای که می‌توان با مدرک دیپلم آن، امریه‌ی وزارت بهداشت گرفت، بهیاری می‌باشد.
جمع‌بندی
برای استفاده از ظرفیت‌های علمی آن دسته از مشمولان خدمت وظیفه‌ی عمومی، مطابق اصل ۱۴۷ قانون اساسی کشور، این امکان فرآهم آمده است تا نیروهای مسلح، بخشی از کارکنان وظیفه‌ی خود را به سازمان‌های غیرنظامی مثل شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌های دولتی، مأمور کنند.
اولویت‌بندی‌هایی برای استفاده‌ی مشمولان خدمت وظیفه‌ی عمومی از این امتیاز وجود دارد. به علاوه، ستاد کل نیروهای مسلح، شرایط خاصی برای امریه کردن نیروهای خود دارد و این کار تنها در زمان صلح امکان‌پذیر است. هر سازمان نیز به تبع نیازهای خود، شرایطی اختصاصی برای استفاده از نیروهای امریه دارد.
امریه‌ی سرباز معلمی، امریه‌ی دانش‌بنیان و امریه‌ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله محبوب‌ترین و بهترین امریه‌ها هستند.
برای آشنایی بیشتر با «هر آنچه که مشمولان باید در مورد امریه سربازی و شرایط آن بدانند» کلیک کنید و یا از لینک https://jobvision.ir/blog/amriyeh/ استفاده کنید.
